In het actieplan Feitenonderzoek werkenGecertificeerde Instellingen, de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK), en het Landelijk Netwerk Veilig Thuis samen aan de verbetering van het feitenonderzoek in de jeugdbeschermingsketen. Doel van het actieplan is om te komen tot een heldere en eenduidige basis voor goed feitenonderzoek en onderbouwde besluiten. Bij de activiteiten die uit het actieplan voortvloeien, worden ook ouders en jongeren betrokken.
Aanleiding en start van samenwerking
Ieder kind heeft het recht om bij zijn ouders op te groeien. Wanneer een kind in zijn ontwikkeling bedreigd wordt, is bij wet geregeld dat de overheid mag ingrijpen, bijvoorbeeld door middel van een ondertoezichtstelling en/of uithuisplaatsing. Zo’n ingrijpende maatregel moet zorgvuldig onderbouwd zijn en op de van belang zijnde feiten worden gebaseerd. Bovendien moeten alle feiten in rapportages en verzoekschriften zijn terug te vinden (artikel 3.3. van de Jeugdwet).
Het feitenonderzoek bestaat uit diverse stappen. Over deze procedure kwamen steeds vaker negatieve signalen van cliënten binnen: een aanzienlijk deel is ontevreden over de manier waarop de feiten in de jeugdbeschermingsketen worden verzameld en beslissingen tot stand komen. Daarnaast voelt men zich niet altijd gehoord door de professional of levert diens houding belemmeringen op bij het opbouwen van een vertrouwensrelatie.
Bovengenoemde negatieve, terugkerende signalen waren genoeg redenen om de werkwijze op het gebied van feitenonderzoek binnen de sector onder de loep te nemen.
Het actieplan
De betrokken partijen hebben met elkaar het actieplan Verbetering Feitenonderzoek in de Jeugdbeschermingsketen opgesteld. Daarbij zijn ook de ministeries van J&V en VWS vanaf het begin nauw betrokken. LOC Zeggenschap in Zorg heeft hierbij een ondersteunende rol gehad door input vanuit cliënten en professionals aan te leveren.
Het actieplan is in 2018 gestart en loopt tot en met 2021. Aan de uitvoering van het plan werken een groot aantal partijen mee, o.a. ministeries van J&V, VWS, het NJi, AKJ en de VNG. Over de voortgang en monitoring wordt elk halfjaar o.a. gerapporteerd binnen actielijn 5 van Actieprogramma Zorg voor de Jeugd: Jeugdigen beter beschermen als hun ontwikkeling gevaar loopt.
Externe aandacht voor de opzet
Het onderzoek- en adviesbureau DSP voert na het eerste jaar een tussenevaluatie uit Deze tussenevaluatie biedt een overzicht over lopende en reeds afgeronde activiteiten en geeft inzicht in de mate waarin het actieplan is geïmplementeerd.
De tussenevaluatie van de DSP-groep wordt begin 2020 opgeleverd en onderzoekt de volgende vragen:
• Kunnen met het actieplan Feitenonderzoek de gestelde doelen worden bereikt?
• Wat zijn de (tussentijdse) resultaten van het actieplan Feitenonderzoek? In hoeverre ontwikkelen deze zich in de richting van de nagestreefde doelen?
• Zijn aanpassingen/verbeteringen t.a.v. het actieplan Feitenonderzoek mogelijk/wenselijk?
Voor contact en/of aanvulling van informatie
Voor meer informatie over de uitvoering van het actieplan kunt u contact opnemen met de projectleider voor het Actieplan Feitenonderzoek of de contactpersonen van de uitvoeringsorganisaties.
Pieke Cieraad namens het Landelijk Netwerk Veilig Thuis: pcieraad@samen-veilig.nl
Bianca Poldervaart namens de Raad voor de Kinderbescherming: b.poldervaart@rvdk.nl
Jolanda Licht namens Jeugdzorg Nederland: jolanda.licht@jeugdzorgnederland.nl
Willemijn Helmich projectleider: willemijn@helmichinterimenadvies.nl