Partnergeweld, er wordt snel gedacht aan fysiek geweld en seksueel geweld maar er zijn nog veel meer vormen van partnergeweld die vaak onderbelicht zijn. Want iedere vorm van geweld tussen partners en ex-partners wordt gezien als partnergeweld. Nicole van Gelder, onderzoeker bij het Radboudumc op het gebied van partnergeweld, richt zich in haar werk specifiek op vrouwen die slachtoffer zijn.
Psychologische- en emotionele mishandeling de meest voorkomende vorm van partnergeweld
“Gelukkig komt er ook steeds meer aandacht voor onbekende vormen van partnergeweld zoals psychologische- en emotionele mishandeling”, vertelt Nicole. Dit wordt namelijk niet altijd gezien als geweld, omdat het geen fysiek aspect heeft. Terwijl psychisch geweld de meest voorkomende vorm van geweld is. “Vrouwen (maar ook mannen) denken vaak; wat maak ik nou eigenlijk mee, het duurt lang voordat ze doorhebben dat het echt niet oké is wat ze wordt aangedaan. Er wordt ze vaak een schuldgevoel aangepraat en ze gaan twijfelen aan zichzelf. Vaak is er sprake van manipulatie of vernedering. Of een partner die zegt: “Als je bij me weggaat dan doe ik mezelf of de kinderen wat aan. ”Ze worden bedreigd, gestalkt of extreem gecontroleerd.
Nicole vertelt dat ze in hun onderzoek daarnaast vormen van economische geweld en financieel misbruik tegenkwamen. “We waren hier helemaal niet naar opzoek maar het was wel iets wat opviel. Hierbij moet je bijvoorbeeld denken aan vrouwen die gecontroleerd worden op elke uitgave die ze doen, niet mogen werken of dat er op hun naam fraude wordt gepleegd.” Volgens Nicole is dit één van de meest onbekende vormen van partnergeweld. “Er zijn best veel vrouwen die dit meemaken maar het is nog zo’n onderbelicht thema. Ons onderzoek heeft zeker aanleiding gegeven om hier iets mee te gaan doen.”
SAFE Women
Op de vraag hoe het komt dat vooral vrouwen slachtoffer zijn bij partnergeweld, antwoord Nicole; “Het is een feit dat vrouwen vaker slachtoffer zijn maar ook mannen maken dit mee en het komt minstens even vaak voor in niet-hetero relaties. Het kan iedereen overkomen. Wel zien we dat door het fysieke geweld vrouwen vaak ernstigere verwondingen hebben, soms zelfs met fatale afloop, en dat het geweld tegen hen vaker structureel van aard is.” Nicole vertelt dat het voor vrouwen vaak een enorme drempel is om over het geweld wat ze wordt aangedaan te praten en om hulp in te schakelen. Schaamte speelt een belangrijke rol.
“We hebben daarom, als onderdeel van ons onderzoek, het online platform SAFE Women opgezet. Het is voor slachtoffers soms een (te) grote stap om meteen de politie of Veilig Thuis in te schakelen. Dit platform is laagdrempelig en anoniem te gebruiken, je kunt er informatie vinden over (ex-)partnergeweld en hulpopties en je kunt er anoniem advies krijgen. Veel vrouwen twijfelen aan hun situatie. Het platform helpt in een stukje bewustwording doordat er ervaringsverhalen en informatie gedeeld worden en er is een forum waar vrouwen onderling kunnen praten. We geven ook tips; bijvoorbeeld over hoe vrouwen uit een gewelddadige relatie kunnen stappen en welke hulpinstanties er zijn.”
Laagdrempelig online hulp bieden aan vrouwen
Nicole hoopt dat ze in de toekomst op deze manier laagdrempelig hulp kunnen blijven bieden aan vrouwen, want hier is veel behoefte aan. “Met de feedback van de vrouwen en de resultaten van ons onderzoek willen we meer inzicht krijgen in de ervaringen maar ook in de hulpverlening. Uiteindelijk hopen we dat het balletje doorrolt naar meer toegankelijke, betere hulpverlening. En hoe mooi zou het zijn als we in de toekomst ook een platform voor mannen kunnen oprichten.”
Dat er gelukkig steeds meer aandacht voor dit onderwerp is blijkt wel. Er is nu een onderzoek gaande met Kadera, een huiselijk geweld-organisatie. Hierbij wordt gekeken hoe vrouwen offline en online hulp gebruiken. “We onderzoeken wat vrouwen daarin nodig hebben en hoe we ze daarin nog beter kunnen ondersteunen.”
Is het wel aan mij?
“We merken dat omstanders vaak verbaasd zijn als ze horen wat er allemaal speelde tussen partners of binnen een gezin. Ze hadden vaak niet door wat er aan de hand was of dat het zo erg was”, vertelt Nicole. Daarbij ziet ze ook dat mensen in de omgeving het vaak moeilijk vinden om aan de bel te trekken. Ze denken al snel “iedereen in een relatie heeft wel eens ruzie en het is niet mijn zaak om me hiermee te bemoeien.” Het is alleen geen privé maar een maatschappelijk probleem. We vinden het dan ook belangrijk om mensen hierover iets te leren. Het platform waaromgajenietweg.nl is hier speciaal voor ontwikkeld. Je kunt hier luisteren naar verhalen van ervaringsdeskundigen, omstanders maar ook professionals. Ook wordt er verwezen naar Veilig Thuis.”
Meer bekendheid
Een missie, zo kun je het wel noemen benadrukt Nicole; meer aandacht vragen voor en bekendheid geven aan partnergeweld. “Dit doen we ook door het delen van onze onderzoeksresultaten via social media, interviews en het geven van lezingen aan studenten van medische en sociale opleidingen. Het is mooi om te zien dat dit thema leeft en opgepikt wordt door kranten en magazines. Want uiteindelijk willen we hier natuurlijk vooral één ding mee bereiken; het zoveel mogelijk voorkomen en stoppen van partnergeweld en slachtoffers zo goed mogelijk helpen.”
Wil je meer lezen van Nicole van Gelder?